Ο πιο σκληρά εργαζόμενος: Ο Μαθητής του Χαράλαμπου Φιλλιπίδη - εξωτερικός σύνδεσμος
Έχω τρεις ρόλους στην τάξη: δάσκαλος, γονέας και κοινωνικός λειτουργός ανώνυμου συγγραφέα - εξωτερικός σύνδεσμος
Γιατί τα παιδιά βαριούνται στο σχολείο; του Θέμη Πούντζα
Μια πρόταση προς το Υπουργείο Παιδείας της Ζωής Βάλερη
Πρόταση προς το Υπουργείο Παιδείας
από τη Ζωή Βάλερη
Η αληθινή γνώση από τη φύση της είναι χαρά. Αριστοτέλης
Είναι καιρός να βγούμε από την πλάνη ότι η τάση για αλλιώτικη παιδεία είναι ένα νέο ρεύμα των τελευταίων χρόνων, ότι τώρα ξεκινάει και σιγά σιγά θα επιτευχθούν ικανοποιητικές μεταρρυθμίσεις. Για το δικαίωμα της αληθινής γνώσης αγωνίζονται και πεθαίνουν άνθρωποι εδώ και αιώνες. Στην Ελλάδα δουλεύουν για ανοιχτά, ελεύθερα, αλλιώτικα, νέα σχολεία άτομα και διάσπαρτες ομάδες εδώ και δεκαετίες. Έρευνα έχει γίνει υπεραρκετή. Έχουν γίνει πράξη ήδη πολλά από τα θεωρητικά εγχειρήματα. Επίσης δε χρειάζεται παραπέρα τεκμηρίωση των αποτυχιών του παρόντος συστήματος.
Δε χρειαζόμαστε πολύ χρόνο για να γίνουν πραγματικότητα τα όνειρα και τα οράματα, αυτό που λείπει είναι η συσπείρωση. Εάν συσπειρωθούν όλα τα άτομα και οι ομάδες που εντρυφούν στο θέμα της αλλιώτικης προσέγγισης όσον αφορά την παιδεία είμαστε έτοιμοι για ουσιαστικές αλλαγές.
Προτείνω τα εξής:
· Διαχωρισμός του υπουργείου πολιτισμού και παιδείας από το υπουργείο θρησκευμάτων.
· Αναδιάρθρωση όλων των βαθμίδων της παιδείας συγχρόνως, συμπεριλαμβανομένης και της τριτοβάθμιας.
· Προαιρετική και προτεινόμενη μαθητική θητεία όχι υποχρεωτική.
O κ. Μπαλτάς ανέφερε ότι αποζητά την οικειοθελή συμμετοχή στην υποχρεωτική μαθητεία.
Αυτή η έννοια θα μπορούσε να εξαχθεί από το οξύμωρο με τη δημιουργία μηχανισμών που εποπτεύουν ουσιαστικά την καταπάτηση των δικαιωμάτων του παιδιού και την επίλυση θεμάτων καταναγκαστικής εργασίας, ελλιπούς κοινωνικοποίησης και κακοποίησης. Βασιζόμενοι και επαναπαυόμενοι στην υποχρεωτική θητεία η καταπάτηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση δεν έχει αντιμετωπιστεί ουσιαστικά. Κάνοντας παράλληλα τη μαθητική θητεία προαιρετική όλοι οι μαθητές είναι ίσοι θεσμικά και κοινωνικά χωρίς να περιθωριοποιείται κανείς. Έτσι η κοινωνία και η πολιτεία γενικότερα φροντίζει, υποστηρίζει και διασφαλίζει το δικαίωμα του καθενός να φοιτήσει αυτό που αγαπά όπως αγαπά. Κάνοντας τη μαθητική θητεία προαιρετική αλλάζει το νομικό/θεσμικό πλαίσιο ριζικά, αρκετά για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς της παιδείας αλλά όχι μόνο, γενικότερα ανοίγει νέες προοπτικές στην αντιμετώπιση του νηπίου, παιδιού και εφήβου ως πολίτες.
· Νομιμοποίηση και θεσμοθέτηση άλλων ήδη εφαρμοσμένων μορφών εκπαίδευσης και ένταξη τους σε όλες τις βαθμίδες δημόσιας παιδείας έτσι ώστε τυπική εκπαίδευση να γίνει μια δημόσια εκπαίδευση η οποία εμπεριέχει:
1. Τον υπάρχοντα κλάδο νηπιαγωγείων, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων με τις προτεινόμενες και άλλες ρυθμίσεις που ενθαρρύνουν και καλλιεργούν τη φυσική αγάπη για τη μάθηση, την αυτοπειθαρχία αντί της πειθαρχίας, τη συνεργασία αντί του ανταγωνισμού. Επέκταση και αναβάθμιση καλλιτεχνικών σχολείων, μουσικών σχολείων, ειδικών σχολείων και δημιουργία οικο-σχολείων.
2. Δημοκρατικά Σχολεία για όλες τις ηλικίες.
(δείτε: «Τα δημοκρατικά σχολεία και η προοπτική τους στην Ελλάδα» του Δημήτρη Λάγιου http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/2015/03/blog-post.html?spref=fb)
3. Σχολεία Waldorf για όλες τις ηλικίες.
4. Μοντεσσοριανά Σχολεία για όλες τις ηλικίες
Η πρόταση είναι ενδεικτική και βασίζεται σε παρατήρηση των μορφών εναλλακτικής εκπαίδευσης που είναι ήδη ενεργές και οικείες στη χώρα (έστω σε επίπεδο προεργασίας) και στην Ευρώπη. Απαιτεί τροποποίηση του Ν. 1566/1985 με την προσθήκη της δυνατότητας ίδρυσης και λειτουργίας δημόσιων πιλοτικών σχολείων πειραματικού χαρακτήρα.
Ισοτιμία και στενή αλληλοεπίδραση των κλάδων αυτών μεταξύ τους. Συστηματική ανταλλαγή πληθυσμού και υλικού και ελευθερία κίνησης εκπαιδευτικών και μαθητών μεταξύ των κλάδων. Ουσιαστική και θεσμοθετημένη επικοινωνία και συσχετισμός μεταξύ όλων των κλάδων με κοινές δράσεις και έρευνες.
· Προτεινόμενη όχι δεσμευτική ύλη και βιβλιογραφία.
· Καμία αξιολόγηση με τη μορφή εξετάσεων και βαθμολόγησης. Πλήρης διαχωρισμός της εισαγωγής σε οποιαδήποτε βαθμίδα οποιουδήποτε κλάδου από προηγούμενες ‘επιδόσεις’. Μορφοποίηση συστήματος εισαγωγής σε κάθε βαθμίδα και κλάδο ανοιχτό προς όλους ανεξαρτήτου προηγούμενης φοίτησης που να βασίζεται σε δείγματα δημιουργικότητας, ελεύθερης σκέψης, αυτοπεποίθησης, αυτοδιάθεσης, ικανοτήτων επικοινωνίας, επίλυσης προβλημάτων και ανταλλαγής ιδεών. Πλήρης διαχωρισμός της εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τις προηγούμενες βαθμίδες και διαμόρφωση νέων συστημάτων εισαγωγής που επιτρέπουν σε οποιονδήποτε επιθυμεί, ανεξάρτητα από εάν έχει ή όχι προηγούμενη τυπική εκπαίδευση, να παρακολουθήσει πρόγραμμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εφόσον πληρεί τις γνωστικές προϋποθέσεις του προγράμματος αυτού. (π.χ. General Certificate of Secondary Education - G.C.S.E. για τη Μ. Βρετανία ή Abitur για τη Γερμανία)
· Θεσμοθέτηση του δικαιώματος στη μη τυπική εκπαίδευση έτσι ώστε ευρείες μορφές παιδείας που δεν εντάσσονται εξολοκλήρου ή καθόλου στην τυπική παιδεία (π.χ. κατ’οίκον εκπαίδευση, σχολείο του δάσους και άλλες αυτόνομες, αυτοδιαχειριζόμενες μορφές) να είναι κοινωνικά και νομικά αποδεχτές και να υπάρχει δυνατότητα δημόσιας χρηματοδότησης τους. Να μπορούν δηλαδή να σταθούν θεσμικά χωρίς να επιβάλλεται η ιδιωτικοποίηση τους και κοινωνικά αποκλειστική μορφή χορήγησης τους. Εάν θελήσουν να ενταχθούν στη δημόσια παιδεία να είναι εφικτό.
Το άρθρο 5 παρ.1 του Συντάγματος, εγγυάται στον καθένα το δικαίωμα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητάς του ως προς όλες τις εκφάνσεις που την συνθέτουν.
Το 2ο άρθρο του 1ου Πρόσθετου στην ΕΣΔΑ Πρωτοκόλλου, ορίζει ότι: «Άρθρο 2 - Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Ουδείς δύναται να στερηθή του δικαιώματος όπως εκπαιδευθή. Παν Κράτος εν τη ασκήσει των αναλαμβανομένων υπ' αυτού καθηκόντων επί του πεδίου της μορφώσεως και της εκπαιδεύσεως θα σέβεται το δικαίωμα των γονέων όπως εξασφαλίζωσι την μόρφωσιν και εκπαίδευσιν ταύτην συμφώνως προς τας ιδίας αυτών θρησκευτικάς και φιλοσοφικάς πεποιθήσεις.»
Σύμφωνα δε με την Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών: Άρθρο 26 (1) Καθένας έχει το δικαίωμα στην εκπαίδευση (…) (2) Η Εκπαίδευση θα πρέπει να στοχεύει την πλήρη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας και την ενδυνάμωση του σεβασμού για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες. Θα πρέπει να προωθεί την κατανόηση, την ανεκτικότητα και τη φιλία μεταξύ όλων των εθνών, των εθνικών ή θρησκευτικών ομάδων, και να ακολουθεί τις δραστηριότητες των Ηνωμένων Εθνών για τη διατήρηση της ειρήνης. (3) Οι γονείς έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν το είδος της εκπαίδευσης που θα δοθεί στα παιδιά τους.
Παράλληλα, πληθώρα υπερνομοθετικών ρυθμίσεων εγγυώνται τη μη διάκριση (ευθεία ή και ανάστροφη) στην απόλαυση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
(Η φροντιστηριακή εκπαίδευση καθίσταται περιττή με τις παραπάνω αλλαγές)
· Ρύθμιση των γνωμόνων πρόσληψης εκπαιδευτικών έτσι ώστε να μπορεί οποιαδήποτε, με ή χωρίς τυπική εκπαίδευση, να κάνει αίτηση για εργασία στη δημόσια εκπαίδευση και η αίτηση να περνάει από μηχανισμό ο οποίος αξιολογεί μόνο τις ικανότητες της αιτούσας.
· Άμεση απομάκρυνση από το έργο του εκπαιδευτή όσων παρουσιάζουν βίαιη και/ή ζημιογόνα ψυχοπαθολογική συμπεριφορά καθώς και αυτών που ασκούν οποιουδήποτε είδους κατήχηση. Δημιουργία μηχανισμών ουσιαστικής εποπτείας και αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών.
· Ρύθμιση των κτιριακών προδιαγραφών για τα σχολεία και τα πανεπιστήμια έτσι ώστε η στέγαση τους να μπορεί να αποτελεί βιωματικό και μαθησιακό εργαλείο π.χ. με καινοτομικές οικολογικές κατασκευές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής.
· Πρόγραμμα ένταξης των τεχνών σε όλους τους κλάδους και όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης. Αναφέρομαι στο σύνολο των τεχνών από την Ελλάδα και όλον τον κόσμο, παραδοσιακές, κλασσικές, σύγχρονες και άλλες: παραστατικές τέχνες (από θέατρο, χορό, τσίρκο μέχρι κουκλοθέατρο), μουσικές τέχνες (από παραδοσιακή ελληνική, κλασική ινδική μουσική μέχρι ηχητική τέχνη), θεραπευτικές τέχνες, εικαστικές τέχνες, θεατρικό μακιγιάζ, φωτογραφία, σχέδιο κοστουμιού, κινηματογράφος κτλ
Στελέχωση του προγράμματος με ειδικούς διαχειριστές και ένα διεθνές δίκτυο καλλιτεχνών, δασκάλων και θεραπευτών τέχνης και άλλων ειδικών. Αποστασιοποίηση από την λογική «η τέχνη για την τέχνη», μια λιγότερο περιχαρακωμένη αντίληψη, πέρα από διαχωριστικές γραμμές, πολιτιστικές, γεωγραφικές, κοινωνικές, σωματικών και νοητικών δεξιοτήτων, ηλικίας και ειδικοτήτων.
Ένα δίκτυο που αντιπροσωπεύει όλες τις τέχνες και διάφορες ειδικότητες, όπως εκτέλεση, διδασκαλία, θεραπεία, σύνθεση, διεύθυνση, έρευνα και σχετικά επαγγέλματα όπως τεχνολογία ήχου, τεχνολογία σκηνής, διεύθυνση παραγωγής και επικοινωνίας, κατασκευαστές οργάνων και άλλα.
Παρουσία των διαφόρων τεχνών αυτών στην εκπαίδευση σε πολλές μορφές ανάλογα με τις προτάσεις των συμμετεχόντων και τα αιτήματα των σχολείων: παραστάσεις, σεμινάρια, εργαστήρια, έρευνα, πειράματα, δημιουργία έργων, εκδρομές, βιώματα ενταγμένα σε κάποια μαθησιακή δραστηριότητα, εισηγήσεις για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς και άλλα πολλά.
Αφετηρία κάθε δράσης ένα σχολείο που αναζητά κάτι/κάποιον συγκεκριμένο και κάνει αίτηση στο πρόγραμμα για εύρεση ανάλογου μέλους/μελών του δικτύου ή από μέλη του δικτύου που αναζητούν σχολεία που θα ήθελαν να συμμετέχουν σε μια συγκεκριμένη πρόταση. Δράσεις σε βάθος χρόνου ή μεμονωμένες, σε ένα σχολείο ή σε σύνολο σχολείων, σε συνεργασία με άλλες δράσεις του προγράμματος ή αυτόνομα.
Μemorabele Μomenten http://www.memorabelemomenten.nl/
(παράδειγμα προγράμματος ένταξης τεχνών στα σχολεία στην Ολλανδία μέλος του οποίου έχω υπάρξει)
· Ανοιχτό σχολείο: τα σχολεία και πανεπιστήμια ως δημόσιοι χώροι μένουν ανοιχτά αφού λήξουν οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες παρέχοντας τις εγκαταστάσεις τους στο κοινό.
Δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες, για παιδιά και ενήλικες σε αυτούς τους χώρους εκτός σχολικών ωρών και στα πλαίσια της δημόσιας εκπαίδευσης υπό τη διαχείριση της κάθε κοινότητας με την υποστήριξη ειδικών μηχανισμών.
Πρόσβαση σε όλους ανεξαιρέτως σε όσα απουσιάζουν από τη δημόσια ζωή επειδή είναι ως επί το πλείστον στον ιδιωτικό τομέα ή για άλλους λόγους: τέχνες, γλώσσες, αθλήματα, παραδοσιακές τέχνες, καλλιέργεια, οικο-κατασκευές, αυτονόμηση όσον αφορά τη στέγαση, την τροφή, την υγεία, τη γέννα, αφρικάνικη μουσική, εικονογράφηση παιδικών βιβλίων, ξυλουργική, αγγειοπλαστική, συμβουλευτικά σεμινάρια για γονείς (τακτικές ατομικές και ομαδικές συναντήσεις), σεμινάρια Μη Βίαιης Επικοινωνίας και Μη Κατευθυντικής Παρέμβασης κτλ.
Συλλογική συνύπαρξη μικρών και μεγάλων σε θέματα σχέσεων , αλληλεπίδρασης και οργάνωσης, δια-ηλικιακά εργαστήρια, δρώμενα, σεμινάρια , παραστάσεις κ.α
Χώρος, χρόνος και υλικά για ατομική ή/και ομαδική μελέτη, εξάσκηση, πρόβες κτλ.
Ένταξη και διάχυση των φιλοσοφιών όλων των παραπάνω μορφών παιδείας στην κοινωνία και στην καθημερινότητα μικρών και μεγάλων.
Επέκταση των δράσεων του προγράμματος ένταξης τεχνών πέραν του σχολείου και στις εξωσχολικές δραστηριότητες και την κοινωνία γενικότερα.
Φιλοξενία για επισκέπτες του σχολείου και της κοινότητας, όπως οι θίασοι, εισηγητές, δάσκαλοι του προγράμματος ένταξης των τεχνών εντός και εκτός σχολείου, ερευνητές, επισκεπτόμενες οικογένειες κτλ.
· Ενεργοποίηση της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ.3 του άρθρου 3 του Ν. 682/1977 για τα ιδιωτικά σχολεία, η οποία ορίζει ότι: «3. Κατ' εξαίρεσιν της διατάξεως της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, επιτρέπεται η ίδρυσις και λειτουργία πειραματικού τύπου ιδιωτικών σχολείων. Η ίδρυσις γίνεται δι' αποφάσεως του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, μετ' αίτησιν του ενδιαφερομένου και σύμφωνον γνώμην του Κ.Ε.Μ.Ε. Δια της αυτής αποφάσεως καθορίζονται το αναλυτικόν και ωρολόγιον πρόγραμμα και αι μέθοδοι διδασκαλίας, τα των τυχόν προσθέτων προσόντων του διδακτικού προσωπικού, ως και παν έτερον θέμα αφορών εις την λειτουργίαν και εποπτείαν των σχολείων τούτων.» Να δοθεί έτσι η δυνατότητα σε ιδιώτες να ιδρύσουν και να λειτουργήσουν σχολεία ευρέων μορφών παιδείας.
Ένα σχολείο είναι ένα μέρος όπου κάποιος μαθαίνει για την ολότητα της ζωής. Η ακαδημαϊκή αριστεία είναι απολύτως απαραίτητη, αλλά ένα σχολείο περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από αυτό. Είναι ένα μέρος όπου τόσο ο δάσκαλος όσο και ο μαθητής διερευνά, όχι μόνο τον εξωτερικό κόσμο, τον κόσμο της γνώσης, αλλά και τη δική τους σκέψη, τη δική τους συμπεριφορά.
J. Krishnamurti
Ενδεικτικά παραδείγματα εναλλακτικής εκπαίδευσης
(υπάρχουν σαφώς κι άλλα πολλά που δεν εμπεριέχονται σε αυτό τον κατάλογο) Εντός Ελλάδας
· Το σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων Φουρφουράς, Ρέθυμνο
http://fourfourastv.blogspot.com/
http://fourfourasweb.wordpress.com/
http://www.schoolsofnatureandcolors.org/
Το δίκτυο των Σχολείων της Φύσης και των Χρωμάτων στην Ελλάδα http://www.enallaktikos.gr/ar4946el_to-dimotiko-toy-foyrfoyra-rethymnoy-stin-pagkosmia-lista-tis-enallaktikis-ekpaideysis.html
· Το Μικρό Δέντρο
http://alliotikosxoleio.espivblogs.net/
· Ο κήπος των παιδιών
https://www.facebook.com/spiresporo?pnref=story
· Παιδαγωγική Κοινότητα «Μπισκούνια»
http://biskounia.blogspot.gr/
· Dorothy Snot
http://www.dorothy-snot.gr/
· 2ο Δημοτικό Σχολείο Νεάπολης Θεσσαλονίκης
http://www.parallaximag.gr/parallax-view/mikra-thaymata-sti-neapoli
· Γενικό Λύκειο Καρέα:
εγχείρημα 2ας Λυκείου «Αντιαυταρχική παιδαγωγική εναλλακτικές μορφές μάθησης και αντισυμβατικά σχολεία» Υπεύθυνη καθηγήτρια Κριπαροπούλου Αντιγόνη blogs.sch.gr/lykkarea/2014/02/01/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BA/
· Ελπιδοκατασκήνωση – αυτο-οργανωμένη διεθνής καλοκαιρινή κατασκήνωση για παιδιά και γονείς που επιθυμούν να έχουν λόγο στην επιλογή του τρόπου μάθησης
https://docs.google.com/…/1rDJyqu1UhRf7cwf1c4fSXBi…/viewform
· Το σχολείο της φύσης
http://www.sxoliotisfysis.gr/
· Αγωγή Όμικρον Ωμέγα
http://omikron-omega.weebly.com/
· 4o Δημοτικό Νέας Σμύρνης
http://4dim-n-smyrn.att.sch.gr/index.htm
· http://grekamag.gr/5410/
· Χανιά Έχει ξεκινήσει ήδη μια προσπάθεια δημιουργίας ενός δημοκρατικού σχολείου από ομάδα 50-60 εκπαιδευτικών προερχόμενων από όλη την Ελλάδα. (Πληροφορίες: Αντώνης Τζαμπαζάκης τηλ.6949215725, exangelus@hotmail.com)
· Ανεξάρτητη Μαθητική Κίνηση
http://anexmk.blogspot.com/
· Φτου! και βγαίνω … εναλλακτική δημιουργική παιδαγωγική ομάδα
http://ftoukaivgainw.wordpress.com/
· Το πρώτο «πράσινο» νηπιαγωγείο στην Ελλάδα
http://www.sofokleousin.gr/archives/111506.html
· http://www.eepf.gr/pe/ecoschools
· Σχολείο για τη μάθηση της ελευθερίας
http://sxoleio12.wordpress.com
· Αυτοοργάνωση στην εκπαίδευση
http://ekpaideysi.espivblogs.net
http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/
· Εκπαίδευση Waldorf Steiner στην Αθήνα
http://www.facebook.com/karydia.gr/info
http://4family.gr/parents/index.php?option=com_resource&controller=article&article=284&category_id=51&Itemid=0
· Σύλλογος Φίλων της Παιδαγωγικής Waldorf, Ελλάδα
http://waldorfhellas.blogspot.gr/
· Μοντεσσοριανά σχολεία
http://www.montessori.gr/
http://www.montessoriani.gr/sxoleio.htm
http://www.elamazi.gr/%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B1/
http://www.parents.gr/forum/showthread.php?t=24749
· Εναλλακτικό Πολιτιστικό Εργαστήρι
http://enalaktikoergastiri.wordpress.com/
· Εκπαιδευτήριο Μαίρης Αργύρη Λαιμού
http://www.argiri-laimou.gr/dimotiko/dimotiko.html
· «Εμείς και ο Κόσμος»
www.nuestromundo.gr
· Πρωτοβουλία για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση.
[email protected]
· Εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι»
www.peliti.gr
· «Παιδιά Εν Δράσει»
www.kidsinaction.com
· Η Ροδιά
http://rodiablog.blogspot.gr/
· Η Καρυδιά
http://karydia.org/Karudia/Home.html
· Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο»
https://skasiarxeio.wordpress.com/
· Πρότυπο Παιδικό Κέντρο Τέχνης & Δημιουργίας "Καλλιτεχνούπολη"
http://www.kallitexnoupoli.gr/
· Φτερό
http://www.ftero.gr
· Παιχνιδαγωγείο
http://www.paixnidagogeio.gr/
· Caravan Project
http://caravanproject.org/
· Ομάδες Facebook και Βlog
Αλλάζουμε τα σχολεία-Αλλάζουμε την παιδεία https://www.facebook.com/groups/791384664229713/
Ελεύθερο Σχολείο Χανίων https://www.facebook.com/freeschoolchania/timeline Ελεύθερο Σχολείο Κέρκυραςhttps://www.facebook.com/freeschoolcorfu
Γονείς εν δράση για την παιδεία https://www.facebook.com/groups/467066946707592/
Ηλιακό Λεωφορείο https://www.facebook.com/iliakoleoforio Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο» https://www.facebook.com/skasiarxeio2014
Βιωματικό μάθημα αυτογνωσίας στα σχολείαhttps://www.facebook.com/mathimaaytognosiasstasxoleia
Εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης https://www.facebook.com/groups/enallekpaidefsi/667302826729487/?notif_t=group_activity
Έλληνες εκπαιδευτικοί σε εγρήγορση οντολογία μιας παιδείας με νόημα. https://www.facebook.com/groups/ELLHN.DASK.EGR.9/
Εναλλακτικές Μορφές Εκπαίδευσης https://www.facebook.com/groups/enallekpaidefsi/
Μοντεσσοριανή Κοινότητα https://www.facebook.com/groups/montessorianikinotita/ https://montessorianikinotita.wordpress.com/about/
Δεν πηγαίνω σχολείο. Ναι, μαθαίνω. https://www.facebook.com/denphgainosxoleio.naimathaino
Τα Σχολεία της Φύσης και των χρωμάτων http://www.schoolsofnatureandcolors.org/
Δίκτυο Κριτικής στην εκπαίδευση https://giaenadiaforetikosxoleio.wordpress.com/
Ελευθεριακά σχολεία http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/
Το Βlog μιας μαμάς https://mamalydia.wordpress.com/
Σύλλογος Φίλων της Παιδαγωγικής Waldorf. http://waldorfhellas.blogspot.gr/
Το Εργαστήρι http://ergastiri-school.gr/
Ελεύαντας http://eleuantas.espivblogs.net/
Εκτός Ελλάδας
· Ο Καθ. José Pacheco, ένας από τους πρωτοπόρους της «Escola da Ponte», ένα δημόσιο σχολείο της Πορτογαλίας, που ακολουθεί τις αρχές της δημοκρατικής εκπαίδευσης από το 1976. Αυτή τη στιγμή ο José Pacheco ζει στη Βραζιλία όπου υποστηρίζει την ανάπτυξη των ελεύθερων σχολείων, όπως το «Projeto Âncora», στο Σάο Πάολο στη Βραζιλία.
“Projeto Âncora”
http://www.projetoancora.org.br/index.php?lang=port
“Escola da Ponte”
http://www.escoladaponte.pt/site/
ολόκληρο το άρθρο http://escola-da-esperanca.org/news/current-news/prof-jose-pachecos-visit-to-odemira/
· Στην Ολλανδία οι οικογένειες έχουν πρόσβαση σε δωρεάν και δημόσια εκπαίδευση από την ηλικία των 4 - 18 ετών με μια ποικιλία από εκπαιδευτικά μοντέλα να διαλέξουν όπως: κλασσικό, Montessori, Steiner, Dalton, Jenaplan και άλλα.
http://www.amsterdam-mamas.nl/stories/this-month/montessori-schooling-dutch-public-system?utm_content=buffer7d90b&utm_medium=social&utm_source=facebook.com&utm_campaign=buffer
http://www.expatica.com/nl/education/schools/Education-in-the-Netherlands_100816.html
Κατάλογος δημοσίων σχολείων Steiner και Montessori στο Amsterdam
http://10000scholen.nl/zoeken?search%5Btype%5D=0&search%5Bprovince%5D=NL-NH&search%5Bcity%5D=amsterdam&search%5Bvision%5D%5B%5D=C&search%5Bvision%5D%5B%5D=D
· Μemorabele Μomenten (παράδειγμα προγράμματος ένταξης τεχνών στα σχολεία, Ολλανδία) http://www.memorabelemomenten.nl/
· Hole in the wall
http://www.hole-in-the-wall.com/
· Sudbury Schools
http://www.sudval.org/
http://en.wikipedia.org/wiki/Sudbury_school
http://sudburyschool.com/articles/sudbury-model-education
· Marlboro College
http://www.marlboro.edu/
· Green School
http://www.greenschool.org/
http://www.greenschool.org/2010/11/18/john-hardys-ted-lecture-now-live/
· Auroville Schools
http://www.auroville.org/categories/52
· Forest schools
http://www.forestschools.com/index.php
· Hadera στο Ισραήλ
http://www.democratics.org.il/site/index.asp?depart_id=125189&lat=en
· The small school
http://www.thesmallschool.org.uk/
· Sands (δημοκρατικό σχολείο) http://www.sands-school.co.uk/
· Krishnamurti Schools
http://www.jkrishnamurti.org/worldwide-information/schools.php
· EUDEC (Ευρωπαϊκή Κοινότητα για μια Δημοκρατική Παιδεία)
www.eudec.org
· R ishi Valley Education Centre
http://www.rishivalley.org/
· Summerhill (το αρχαιότερο σε λειτουργία δημοκρατικό σχολείο)
http://www.summerhillschool.co.uk/
· Mol an Óige Steiner National School
http://steinermolanoigens.org/site/
· http://www.o-klooun.com/anadimosiefseis/to-filandiko-thavma-stin-pedia#.U5hl9k2KBoL
· http://singleparent.gr/paidi/paideia/paidikoi-stathmoi-kat-oikon-tora-kai-stin-ellada/
· http://www.educationrevolution.org/store/findaschool/memberschools/
· Ανοιχτά προγράμματα στο διαδύκτιο
https://www.khanacademy.org/
http://www.openculture.com/freeonlinecourses
http://www.iflscience.com/technology/take-college-and-university-courses-online-completely-free#AGH2qWjR7p2G7XeC.01
Ζωή Βάλερη
mens sana in corpore sano:
νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ
ο ποιητής Ιούνιο Ιουβενάλη (60 – 127 μχ) Η πρακτική που εξασκώ ονομάζεται Ενσώμα και είναι συνδυασμός τεχνικών χορού και κίνησης, σωματικών και θεραπευτικών μεθόδων και πρακτικών επαφής, χειροπρακτικής και μάλαξης. Προκύπτει από μια εικοσαετία εργασίας και έρευνας μέσω του χορού, της κίνησης και της επαφής σε καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό και θεραπευτικό πλαίσιο με ανθρώπους κάθε ηλικίας με και χωρίς παθήσεις. Συνεργάζομαι μεταξύ πολλών άλλων με μουσικούς, ιατρούς, ακροβάτες, ποιητές, παιδαγωγούς, θεραπευτές και σχολεία.
Η τέχνη μου είναι η επέκταση της σωματικής, νοητικής και δημιουργικής δεξιότητας και ευελιξίας, η υποστήριξη και η καλλιέργεια της αισθητικής νοημοσύνης, η εξουσιοδότηση των ενστίκτων και η εξαπόλυση της σοφίας που ενσωματώνουμε. Κάποια από τα αντικείμενα μου είναι η θέση της τέχνης του χορού στο εκπαιδευτικό σύστημα και η επίδραση του αυτοσχεδιασμού στην εξέλιξη του νευρολογικού συστήματος και της κοινωνικής συμπεριφοράς του ατόμου.
Διδάσκω νήπια, παιδιά και εφήβους τα τελευταία 20 χρόνια και είμαι μητέρα. Τα παιδιά μου διδάσκουν έναν ωμό, ασυμβίβαστο σεβασμό προς την ανθρώπινη φύση. Από φιλοσοφική και καλλιτεχνική αναζήτηση έγινε επιτακτική και βασική ανάγκη η εύρεση περιβαλλόντων όπου το σώμα και το μυαλό μπορούν να εξελιχθούν σύμφωνα με τους γνώμονες της φύσης όχι σύμφωνα με τους γνώμονες βιομηχανικών συμφερόντων.
Ακόμα ψάχνω.
Ψάχνω περιβάλλοντα, που μαθαίνουν την τέχνη της ευεξίας πέρα από κοινωνικές απαιτήσεις επιτυχίας. Χωρίς έτοιμες απαντήσεις, επιτρέποντας την εξερεύνηση με οδηγό την περιέργεια, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία, αναγνωρίζοντας ότι η διδασκαλία είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος.
Περιβάλλοντα όπου συμβαίνουν, επιτρέπονται, εκρήξεις κατανόησης και προώθησης της έμπνευσης, όπου η έκπληξη μπροστά στο πόσο απεριόριστη μπορεί να είναι η εξέλιξή μας παραμένει αδιάκοπη.
Με απασχολεί η θέση και η πορεία του νηπίου, του παιδιού, της εφήβου και της νέας στην κοινωνία γενικότερα, δεν με απασχολεί το σχολείο που τελειώνει το μεσημέρι.
Προσωπική συμβολή στην πρόταση:
Ως πιλοτικό πρόγραμμα προτείνω να δουλέψω ομαδικά και ατομικά με παιδιά και ενήλικες σχολείων και της κάθε κοινωνίας που τα στελεχώνει.
Θα συμβάλλω στην επέκταση της σωματικής, νοητικής και δημιουργικής δεξιότητας μικρών, μεσαίων και μεγάλων με ασκήσεις μουσικοκινητικής αγωγής, αυτογνωσίας, συντονισμού, ευκινησίας και ευελιξίας, επαφής, συνεργατικότητας και με βιωματική ανατομία. Στόχος μου είναι επίσης να εμπλουτιστεί η γκάμα παιχνιδιών που τα παιδιά παίζουν στα διαλλείματα καθώς και να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες παθήσεις που εμφανίζουν παιδιά και ενήλικες.
Προτείνω επίσης τη δημιουργία σχολικών ομάδων θεατρικών αλχημειών.
Για αυτές τις ομάδες προτείνω τη σύνθεση έργου ανοιχτής δομής με σκοπό να παρουσιαστεί εντός και εκτός σχολείου, χωριού, πόλης, δήμου, νησιού, χώρας ζωντανά αλλά και στην οθόνη. Προτείνω το έργο και η δημιουργία του να γίνουν ντοκιμαντέρ. Για τη δημιουργία του έργου θα συνεργαστούν μουσικοί, αφηγητές, κινηματογραφιστές και άλλοι.
Το έργο μπορεί να ταξιδέψει και σε άλλα σχολεία και να δοθεί σε άλλους ερμηνευτές/μαθητές. Η φύση των συνθέσεων ανοιχτής δομής ενδείκνυται για τέτοιου είδους μεταφορά και αυτός είναι ο στόχος της συγκεκριμένης πρότασης.
Δεν σταματάμε να παίζουμε επειδή μεγαλώνουμε, μεγαλώνουμε επειδή σταματάμε να παίζουμε.
George Bernard Shaw
παραπάνω πληροφορίες, βιογραφικό και επικοινωνία: www.ensoma.gr, 6987837323, [email protected]
Σύνδεσμοι
Μανιφέστο για την Εξελικτική μάθηση
http://www.manifesto15.org/el/#sign
Δέντρο Ζωής
http://dentrozois.org/
http://einai2030.gr/
Αυτοοργανωμένη παιδική κατασκήνωση
http://katapaidiki.squat.gr/
Δίκτυο Ανταλλαγών Χανίων
http://www.diktyoantallagonxanion.gr
Πληροφορίες: Αντώνης Τζαμπαζάκης τηλ.6949215725, exangelus@hotmail.com
Πρωτοβουλία για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση.
[email protected]
Ανεξάρτητη Μαθητική Κίνηση
http://anexmk.blogspot.com/
Φτου! και βγαίνω … εναλλακτική δημιουργική παιδαγωγική ομάδα
http://ftoukaivgainw.wordpress.com/
Caravan Project
http://caravanproject.org/
Σχολείο για τη μάθηση της ελευθερίας
http://sxoleio12.wordpress.com
Αυτοοργάνωση στην εκπαίδευση
http://ekpaideysi.espivblogs.net
http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/
Green School
http://www.greenschool.org/
http://www.greenschool.org/2010/11/18/john-hardys-ted-lecture-now-live/
David Gribble, Lifelines
http://www.davidgribble.co.uk/
Hole in the wall
http://www.hole-in-the-wall.com/
Forest schools
http://www.forestschools.com/index.php
Archimedes Training Ltd
συγκεκριμένες σελίδες για την υλοποίηση σχολείου του δάσους
http://www.ipetitions.com/petition/alternative_education/
Dorothy Snot
http://www.dorothy-snot.gr/
The small school
http://www.thesmallschool.org.uk/
Sands (δημοκρατικό σχολείο) http://www.sands-school.co.uk/
Krishnamurti Schools
http://www.jkrishnamurti.org/worldwide-information/schools.php
EUDEC (Ευρωπαϊκή Κοινότητα για μια Δημοκρατική Παιδεία)
www.eudec.org
Εscola da esperanca
http://www.escola-da-esperanca.org/
“Escola da Ponte”
http://www.escoladaponte.pt/site/
RISHI VALLEY EDUCATION CENTRE
http://www.rishivalley.org/
www.sirkenrobinson.com/
www.learningwithoutfrontiers.com
«Το σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων» Φουρφουράς, Ρέθυμνο
http://fourfourastv.blogspot.com/
http://fourfourasweb.wordpress.com/
http://www.schoolsofnatureandcolors.org/ (Το δίκτυο των Σχολείων της Φύσης και των Χρωμάτων στην Ελλάδα)
“Projeto Âncora”
http://www.projetoancora.org.br/index.php?lang=port
Εκπαίδευση Waldorf Steiner στην Αθήνα
http://www.facebook.com/karydia.gr/info
http://4family.gr/parents/index.php?option=com_resource&controller=article&article=284&category_id=51&Itemid=0
Σύλλογος Φίλων της Παιδαγωγικής Waldorf, Ελλάδα
http://waldorfhellas.blogspot.gr/
Μοντεσσοριανά σχολεία
http://www.montessori.gr/
http://www.montessoriani.gr/sxoleio.htm
http://www.elamazi.gr/%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B1/
http://www.parents.gr/forum/showthread.php?t=24749
Ελευθεριακό σχολείο Paideia στην Μέριδα στην Ισπανία και τεύχη για ελευθεριακή παιδεία
http://www.synapeiro.gr/gr/index.php?option=com_content&task=view&id=27&Itemid=42
http://www.anarxeio.gr/contents/view/gia-to-eley8eriako-sxoleio-paideia-sthn-merida-
Παιδαγωγική Κοινότητα «Μπισκούνια»
http://biskounia.blogspot.gr/
Sudbury Schools
http://www.sudval.org/
http://en.wikipedia.org/wiki/Sudbury_school
http://sudburyschool.com/articles/sudbury-model-education
Marlboro College
http://www.marlboro.edu/
Εκπαιδευτήριο Μαίρης Αργύρη Λαιμού
http://www.argiri-laimou.gr/dimotiko/dimotiko.html
Kunskapsskolan
http://en.wikipedia.org/wiki/Kunskapsskolan
Dartington College of Arts http://en.wikipedia.org/wiki/Dartington_College_of_Arts
Millfield School
http://www.millfieldschool.com/index.htm
To Εργαστήρι
http://ergastiri-school.gr/
Forest School courses at Bridgwater College www.bridgwater.ac.uk/forestschool
Summerhill School
http://www.summerhillschool.co.uk/
The Open School
http://www.openschooloc.com/
Ελευθεριακό Παιδικό Στέκι El paso
http://el-paso-thessaloniki.blogspot.com/
Little Red School House
http://en.wikipedia.org/wiki/Little_Red_School_House
Το Ελπιδοχώρι
http://www.elpidohori.gr/index.php/home/orama.html
Mol an Óige Steiner National School
http://steinermolanoigens.org/site/
«Εμείς και ο Κόσμος»
www.nuestromundo.gr
Εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι»
www.peliti.gr
«Παιδιά Εν Δράσει»
www.kidsinaction.com
AERO education revolution http://www.educationrevolution.org/store/about/
Μη Βίαιη Επικοινωνία www.non-violence.gr
Πανελλήνιος Σύλλογος Παρεμβαίνουσας Μη Κατευθυντικότητας https://ndigreece.wordpress.com/
http://allandallequals1.blogspot.com
www.my-learning.gr
Global Soma Youth Association
http://globalsoma.com
Μemorabele Μomenten (παράδειγμα προγράμματος ένταξης τεχνών στα σχολεία, Ολλανδία) http://www.memorabelemomenten.nl/
The Bread and Puppet Theater http://breadandpuppet.org/
Mικρή Πυξίδα
http://issuu.com/ngo_support_centre/docs/compasito?e=5643231/2649405#222222
Ομάδες Facebook και Βlog
Αλλάζουμε τα σχολεία-Αλλάζουμε την παιδεία https://www.facebook.com/groups/791384664229713/
Ελεύθερο Σχολείο Χανίων https://www.facebook.com/freeschoolchania/timeline Ελεύθερο Σχολείο Κέρκυραςhttps://www.facebook.com/freeschoolcorfu
Γονείς εν δράση για την παιδεία https://www.facebook.com/groups/467066946707592/
Ηλιακό Λεωφορείο https://www.facebook.com/iliakoleoforio Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο» https://www.facebook.com/skasiarxeio2014
Βιωματικό μάθημα αυτογνωσίας στα σχολείαhttps://www.facebook.com/mathimaaytognosiasstasxoleia
Έλληνες εκπαιδευτικοί σε εγρήγορση οντολογία μιας παιδείας με νόημα. https://www.facebook.com/groups/ELLHN.DASK.EGR.9/
Εναλλακτικές Μορφές Εκπαίδευσης https://www.facebook.com/groups/enallekpaidefsi/
Μοντεσσοριανή Κοινότητα https://www.facebook.com/groups/montessorianikinotita/ https://montessorianikinotita.wordpress.com/about/
Δεν πηγαίνω σχολείο. Ναι, μαθαίνω. https://www.facebook.com/denphgainosxoleio.naimathaino
Τα Σχολεία της Φύσης και των χρωμάτων http://www.schoolsofnatureandcolors.org/
Δίκτυο Κριτικής στην εκπαίδευση https://giaenadiaforetikosxoleio.wordpress.com/
Ελευθεριακά σχολεία http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/
Το Βlog μιας μαμάς https://mamalydia.wordpress.com/
Σύλλογος Φίλων της Παιδαγωγικής Waldorf. http://waldorfhellas.blogspot.gr/
Το Εργαστήρι http://ergastiri-school.gr/
Ελεύαντας http://eleuantas.espivblogs.net/
Ενδεικτική Videoγραφία
http://www.collective-evolution.com/2014/01/07/this-is-what-happens-when-a-kid-leaves-traditional-education/
TEDxThessaloniki – Άγγελος Πατσιάς - Breaking the walls between school and society
http://www.youtube.com/watch?v=xsf2AQ9Oq9U&feature=player_embedded
Φουρφουράς ΤV https://www.youtube.com/user/SchoolSciencetv
Ταινία ενός μαθητή του Sands στην οποία παρουσιάζει το σχολείο του http://vimeo.com/69974810
Ken Robinson:
Do schools kill creativity?
http://youtu.be/iG9CE55wbtY
Can Creativity Be Taught?
https://www.youtube.com/watch?v=vlBpDggX3iE
Αλλαγή των εκπαιδευτικών προτύπων - DOC TV
http://www.youtube.com/watch?v=MukR5xt3s6w
Noam Chomsky: The purpose of education
http://blip.tv/learning-without-frontiers/noam-chomsky-the-purpose-of-education-5925460
Espacio de los niños Buda - Educación Viva
https://www.youtube.com/watch?v=jXJZqXCl6BA
Ντοκιμαντέρ για την "Ανοιχτή Μάθηση"
ελληνικά: http://youtu.be/wJ-qASiU2GM
αγγλικά: http://youtu.be/Ha8Ug8eS5AQ
και γερμανικά: http://youtu.be/YseNySwDUcg Γιώργος Τσιτσιρίγκος “Τα δώρα της μη βίαιης επικοινωνίας” https://www.youtube.com/watch?v=ghX4yHTUR3A
Πώς αναπτύσσεται η παιδική ευφυΐα μέσα από τη μοντεσσοριανή εκπαίδευση http://www.enallaktikos.gr/ar5292el_pws-anaptyssetai-i-paidiki-eyfyia-mesa-apo-ti-montessoriani-ekpaideysi-vinteo.html#.U4cRGM64SMV.facebook
Sugata Mitra: Aυτο-οργανωμένα Περιβάλλοντα Μάθησης (SOLE)
http://www.ted.com/talks/sugata_mitra_build_a_school_in_the_cloud?language=en
Ike West first video: Baby, Kids & Family: How to Make Change Easy
http://www.youtube.com/watch?v=SMw-RS5LtDQ
Green School-John Hardy
http://www.greenschool.org/2010/11/18/john-hardys-ted-lecture-now-live/
The Gift of Learning
http://youtu.be/0MDSYxFpqxs
The Forbidden Education subtitled English (Movie HD) - La Educación Prohibida
http://www.youtube.com/watch?v=ByO41gE3dPQ
La Educación Prohibida - Película Completa HD http://www.youtube.com/watch?v=1Y9OqSJKCc&feature=player_embedded#!
«Η Απαγορευμένη Εκπαίδευση» με Ελληνικούς υπότιτλους https://www.youtube.com/watch?v=6RNRRqybUpE&feature=kp
Δίχως Καβάτζα - Ελεύθερα σχολεία, ελευθεριακή παιδεία https://vimeo.com/87121552
Peaceful Touch for Children
http://www.youtube.com/watch?v=WH-TKPQFL8c
What if money was no object?
http://www.youtube.com/watch?v=siu6JYqOZ0g
Rita Pierson: Every kid needs a champion http://www.ted.com/talks/rita_pierson_every_kid_needs_a_champion
Ενδεικτική Αρθρογραφία
Τα δημοκρατικά σχολεία και η προοπτική τους στην Ελλάδα. Δημήτρης Λάγιος
http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/2015/03/blog-post.html?spref=fb
Η με αριθ. 21072α/Γ2/13-03-2003 Υ.Α (303ΦΕΚ, τ.Β’), Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ) και Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (Α.Π.Σ) Δημοτικού – Γυμνασίου
Μελέτη για τις αποκλίνουσες συμπεριφορές και διαχείριση κρίσεων στο σχολείο (αριθ. πρωτ. 647/02-10-2006)Οργανισμός Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών – ΟΕΠΕΚ και Τμήμα Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής του Παν/μιου Μακεδονίας
The Green School Handbook, Green School Indonesia
SOMA SOPHIA and INVISIBLE GROUND - SOMA SOPHIA: BODY WISDOM
Culture, Creativity, & Psychic Energy, By Iona Miller, 10-2005
H Χαρά της Μάθησης, άρθρο Κ.Μπακιρτζή http://www.kbakirtzis.gr/index.php/ndi/2012-10-18-17-21-46/2008
Μανιφέστο για την Εξελικτική μάθηση http://www.manifesto15.org/el/#sign
Πρακτικά του 4ου Συνεδρίου για την Κριτική Εκπαίδευση http://www.scribd.com/doc/257788379/%CE%A0%CF%81%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CF%85-4%CE%BF%CF%85-%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%B4%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%9A%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%95%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Σύγχρονη παιδαγωγική βιβλιοθήκη "Η ιδεολογία της εκπαίδευσης και η μάθηση της ελευθερίας" σειρά εκπαίδευση και κοινωνία, εκδόσεις Καστανιώτη
Πέτρου Χαραβιτσίδη Χτίζοντας ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο
Βεντάντα Ασπιώτη Ο αληθινός Δάσκαλος, ο γονιός και ο σύνδεσμος με το παιδί – Αλλάζουμε το μέλλον
Erik Erikson Childhood and Society
Κώστας Χρυσαφίδης Βιωματική – επικοινωνιακή διδασκαλία
John Holt 1923-1985 Κίνημα για homeschool Homeschooling, δικαιώματα των νέων/ παιδιών How children learn(1967), how children fail(1964)
Escape from Childhood(1974)
Teach your own (1981).
Paul Goodman 1911-1972 Επίδραση στα φοιτητικά κινήματα (δεκαετία 60) Gestalt, bisexuality, left activist Growing Up Absurd(1960)
Frederick Mayer 1921-2006 Center for the Study of Democratic Institutions-μέλος Παγκόσμιος ουμανισμός, εκπαίδευση και ουμανισμός, bahai History of the Educational Thought(1960)
George Dennison 1925-1987 Δημιουργία του σχολείου First Street School Συγγραφέας, δάσκαλος, gestalt με τον Goodman The Lives of Children
Ivan Illich 1926-2002 Δημιουργία του Intercultural Documentation Center) στο Cuernavaca Μεξικό- κίνημα αποσχολειοποίησης Φιλόσοφος, αναρχικός κοινωνικός κριτικός Deschooling Society (1971)
Leo Tolstoy 1828 -1910 Σχολείο στη Yasnaya Polyana Ρώσος συγγραφές - φιλόσοφος - as ειρηνιστής Χριστιανός αναρχικός και εκπαιδευτικός ρεφορμιστής
Francisco Ferrer 1859-1909 Δημιουργία σχολείου La escuela moderna Ελεύθερος διανοητής, The Origins and Ideals of the Modern School
Emma Goldman 1869-1940 αναρχική "The Child and Its Enemies." Mother Earth. v.1 (April 1906). pp. 7-14.
Max Stirner 1806-1856 The false principle of our education
Paulo Freire 1921-1997 educator Η παιδαγωγική των καταπιεσμένων - (Κέδρος), pedagogy of freedom
«Δέκα Επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν» εκδ. Επίκεντρο, Αθήνα, 2006
A.S. Neil 1883-1973 Summerhill Progressive educator Authority and freedom in the school, Σάμερχιλ το ελεύθερο σχολείο, Ελευθερία όχι αναρχία
Vera Schmidt 1889-1937 Δημιουργία σχολείου Detski Dom στη Ρωσία(ψυχαναλυτική προσέγγιση) Educationist, ψυχανάλυση
Johann Heinrich Pestalozzi
Αμερικανοί transcendentalists: Amos Bronson Alcott, Ralph Waldo Emerson και Henry David Thoreau; . Ιδρυτές της μοντέρνας παιδαγωγικής: John Dewey και Francis Parker;
Maria Montessori
Rudolf Steiner
Πρόταση προς το Υπουργείο Παιδείας
από τη Ζωή Βάλερη
Η αληθινή γνώση από τη φύση της είναι χαρά. Αριστοτέλης
Είναι καιρός να βγούμε από την πλάνη ότι η τάση για αλλιώτικη παιδεία είναι ένα νέο ρεύμα των τελευταίων χρόνων, ότι τώρα ξεκινάει και σιγά σιγά θα επιτευχθούν ικανοποιητικές μεταρρυθμίσεις. Για το δικαίωμα της αληθινής γνώσης αγωνίζονται και πεθαίνουν άνθρωποι εδώ και αιώνες. Στην Ελλάδα δουλεύουν για ανοιχτά, ελεύθερα, αλλιώτικα, νέα σχολεία άτομα και διάσπαρτες ομάδες εδώ και δεκαετίες. Έρευνα έχει γίνει υπεραρκετή. Έχουν γίνει πράξη ήδη πολλά από τα θεωρητικά εγχειρήματα. Επίσης δε χρειάζεται παραπέρα τεκμηρίωση των αποτυχιών του παρόντος συστήματος.
Δε χρειαζόμαστε πολύ χρόνο για να γίνουν πραγματικότητα τα όνειρα και τα οράματα, αυτό που λείπει είναι η συσπείρωση. Εάν συσπειρωθούν όλα τα άτομα και οι ομάδες που εντρυφούν στο θέμα της αλλιώτικης προσέγγισης όσον αφορά την παιδεία είμαστε έτοιμοι για ουσιαστικές αλλαγές.
Προτείνω τα εξής:
· Διαχωρισμός του υπουργείου πολιτισμού και παιδείας από το υπουργείο θρησκευμάτων.
· Αναδιάρθρωση όλων των βαθμίδων της παιδείας συγχρόνως, συμπεριλαμβανομένης και της τριτοβάθμιας.
· Προαιρετική και προτεινόμενη μαθητική θητεία όχι υποχρεωτική.
O κ. Μπαλτάς ανέφερε ότι αποζητά την οικειοθελή συμμετοχή στην υποχρεωτική μαθητεία.
Αυτή η έννοια θα μπορούσε να εξαχθεί από το οξύμωρο με τη δημιουργία μηχανισμών που εποπτεύουν ουσιαστικά την καταπάτηση των δικαιωμάτων του παιδιού και την επίλυση θεμάτων καταναγκαστικής εργασίας, ελλιπούς κοινωνικοποίησης και κακοποίησης. Βασιζόμενοι και επαναπαυόμενοι στην υποχρεωτική θητεία η καταπάτηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση δεν έχει αντιμετωπιστεί ουσιαστικά. Κάνοντας παράλληλα τη μαθητική θητεία προαιρετική όλοι οι μαθητές είναι ίσοι θεσμικά και κοινωνικά χωρίς να περιθωριοποιείται κανείς. Έτσι η κοινωνία και η πολιτεία γενικότερα φροντίζει, υποστηρίζει και διασφαλίζει το δικαίωμα του καθενός να φοιτήσει αυτό που αγαπά όπως αγαπά. Κάνοντας τη μαθητική θητεία προαιρετική αλλάζει το νομικό/θεσμικό πλαίσιο ριζικά, αρκετά για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς της παιδείας αλλά όχι μόνο, γενικότερα ανοίγει νέες προοπτικές στην αντιμετώπιση του νηπίου, παιδιού και εφήβου ως πολίτες.
· Νομιμοποίηση και θεσμοθέτηση άλλων ήδη εφαρμοσμένων μορφών εκπαίδευσης και ένταξη τους σε όλες τις βαθμίδες δημόσιας παιδείας έτσι ώστε τυπική εκπαίδευση να γίνει μια δημόσια εκπαίδευση η οποία εμπεριέχει:
1. Τον υπάρχοντα κλάδο νηπιαγωγείων, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων με τις προτεινόμενες και άλλες ρυθμίσεις που ενθαρρύνουν και καλλιεργούν τη φυσική αγάπη για τη μάθηση, την αυτοπειθαρχία αντί της πειθαρχίας, τη συνεργασία αντί του ανταγωνισμού. Επέκταση και αναβάθμιση καλλιτεχνικών σχολείων, μουσικών σχολείων, ειδικών σχολείων και δημιουργία οικο-σχολείων.
2. Δημοκρατικά Σχολεία για όλες τις ηλικίες.
(δείτε: «Τα δημοκρατικά σχολεία και η προοπτική τους στην Ελλάδα» του Δημήτρη Λάγιου http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/2015/03/blog-post.html?spref=fb)
3. Σχολεία Waldorf για όλες τις ηλικίες.
4. Μοντεσσοριανά Σχολεία για όλες τις ηλικίες
Η πρόταση είναι ενδεικτική και βασίζεται σε παρατήρηση των μορφών εναλλακτικής εκπαίδευσης που είναι ήδη ενεργές και οικείες στη χώρα (έστω σε επίπεδο προεργασίας) και στην Ευρώπη. Απαιτεί τροποποίηση του Ν. 1566/1985 με την προσθήκη της δυνατότητας ίδρυσης και λειτουργίας δημόσιων πιλοτικών σχολείων πειραματικού χαρακτήρα.
Ισοτιμία και στενή αλληλοεπίδραση των κλάδων αυτών μεταξύ τους. Συστηματική ανταλλαγή πληθυσμού και υλικού και ελευθερία κίνησης εκπαιδευτικών και μαθητών μεταξύ των κλάδων. Ουσιαστική και θεσμοθετημένη επικοινωνία και συσχετισμός μεταξύ όλων των κλάδων με κοινές δράσεις και έρευνες.
· Προτεινόμενη όχι δεσμευτική ύλη και βιβλιογραφία.
· Καμία αξιολόγηση με τη μορφή εξετάσεων και βαθμολόγησης. Πλήρης διαχωρισμός της εισαγωγής σε οποιαδήποτε βαθμίδα οποιουδήποτε κλάδου από προηγούμενες ‘επιδόσεις’. Μορφοποίηση συστήματος εισαγωγής σε κάθε βαθμίδα και κλάδο ανοιχτό προς όλους ανεξαρτήτου προηγούμενης φοίτησης που να βασίζεται σε δείγματα δημιουργικότητας, ελεύθερης σκέψης, αυτοπεποίθησης, αυτοδιάθεσης, ικανοτήτων επικοινωνίας, επίλυσης προβλημάτων και ανταλλαγής ιδεών. Πλήρης διαχωρισμός της εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τις προηγούμενες βαθμίδες και διαμόρφωση νέων συστημάτων εισαγωγής που επιτρέπουν σε οποιονδήποτε επιθυμεί, ανεξάρτητα από εάν έχει ή όχι προηγούμενη τυπική εκπαίδευση, να παρακολουθήσει πρόγραμμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εφόσον πληρεί τις γνωστικές προϋποθέσεις του προγράμματος αυτού. (π.χ. General Certificate of Secondary Education - G.C.S.E. για τη Μ. Βρετανία ή Abitur για τη Γερμανία)
· Θεσμοθέτηση του δικαιώματος στη μη τυπική εκπαίδευση έτσι ώστε ευρείες μορφές παιδείας που δεν εντάσσονται εξολοκλήρου ή καθόλου στην τυπική παιδεία (π.χ. κατ’οίκον εκπαίδευση, σχολείο του δάσους και άλλες αυτόνομες, αυτοδιαχειριζόμενες μορφές) να είναι κοινωνικά και νομικά αποδεχτές και να υπάρχει δυνατότητα δημόσιας χρηματοδότησης τους. Να μπορούν δηλαδή να σταθούν θεσμικά χωρίς να επιβάλλεται η ιδιωτικοποίηση τους και κοινωνικά αποκλειστική μορφή χορήγησης τους. Εάν θελήσουν να ενταχθούν στη δημόσια παιδεία να είναι εφικτό.
Το άρθρο 5 παρ.1 του Συντάγματος, εγγυάται στον καθένα το δικαίωμα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητάς του ως προς όλες τις εκφάνσεις που την συνθέτουν.
Το 2ο άρθρο του 1ου Πρόσθετου στην ΕΣΔΑ Πρωτοκόλλου, ορίζει ότι: «Άρθρο 2 - Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Ουδείς δύναται να στερηθή του δικαιώματος όπως εκπαιδευθή. Παν Κράτος εν τη ασκήσει των αναλαμβανομένων υπ' αυτού καθηκόντων επί του πεδίου της μορφώσεως και της εκπαιδεύσεως θα σέβεται το δικαίωμα των γονέων όπως εξασφαλίζωσι την μόρφωσιν και εκπαίδευσιν ταύτην συμφώνως προς τας ιδίας αυτών θρησκευτικάς και φιλοσοφικάς πεποιθήσεις.»
Σύμφωνα δε με την Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών: Άρθρο 26 (1) Καθένας έχει το δικαίωμα στην εκπαίδευση (…) (2) Η Εκπαίδευση θα πρέπει να στοχεύει την πλήρη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας και την ενδυνάμωση του σεβασμού για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες. Θα πρέπει να προωθεί την κατανόηση, την ανεκτικότητα και τη φιλία μεταξύ όλων των εθνών, των εθνικών ή θρησκευτικών ομάδων, και να ακολουθεί τις δραστηριότητες των Ηνωμένων Εθνών για τη διατήρηση της ειρήνης. (3) Οι γονείς έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν το είδος της εκπαίδευσης που θα δοθεί στα παιδιά τους.
Παράλληλα, πληθώρα υπερνομοθετικών ρυθμίσεων εγγυώνται τη μη διάκριση (ευθεία ή και ανάστροφη) στην απόλαυση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
(Η φροντιστηριακή εκπαίδευση καθίσταται περιττή με τις παραπάνω αλλαγές)
· Ρύθμιση των γνωμόνων πρόσληψης εκπαιδευτικών έτσι ώστε να μπορεί οποιαδήποτε, με ή χωρίς τυπική εκπαίδευση, να κάνει αίτηση για εργασία στη δημόσια εκπαίδευση και η αίτηση να περνάει από μηχανισμό ο οποίος αξιολογεί μόνο τις ικανότητες της αιτούσας.
· Άμεση απομάκρυνση από το έργο του εκπαιδευτή όσων παρουσιάζουν βίαιη και/ή ζημιογόνα ψυχοπαθολογική συμπεριφορά καθώς και αυτών που ασκούν οποιουδήποτε είδους κατήχηση. Δημιουργία μηχανισμών ουσιαστικής εποπτείας και αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών.
· Ρύθμιση των κτιριακών προδιαγραφών για τα σχολεία και τα πανεπιστήμια έτσι ώστε η στέγαση τους να μπορεί να αποτελεί βιωματικό και μαθησιακό εργαλείο π.χ. με καινοτομικές οικολογικές κατασκευές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής.
· Πρόγραμμα ένταξης των τεχνών σε όλους τους κλάδους και όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης. Αναφέρομαι στο σύνολο των τεχνών από την Ελλάδα και όλον τον κόσμο, παραδοσιακές, κλασσικές, σύγχρονες και άλλες: παραστατικές τέχνες (από θέατρο, χορό, τσίρκο μέχρι κουκλοθέατρο), μουσικές τέχνες (από παραδοσιακή ελληνική, κλασική ινδική μουσική μέχρι ηχητική τέχνη), θεραπευτικές τέχνες, εικαστικές τέχνες, θεατρικό μακιγιάζ, φωτογραφία, σχέδιο κοστουμιού, κινηματογράφος κτλ
Στελέχωση του προγράμματος με ειδικούς διαχειριστές και ένα διεθνές δίκτυο καλλιτεχνών, δασκάλων και θεραπευτών τέχνης και άλλων ειδικών. Αποστασιοποίηση από την λογική «η τέχνη για την τέχνη», μια λιγότερο περιχαρακωμένη αντίληψη, πέρα από διαχωριστικές γραμμές, πολιτιστικές, γεωγραφικές, κοινωνικές, σωματικών και νοητικών δεξιοτήτων, ηλικίας και ειδικοτήτων.
Ένα δίκτυο που αντιπροσωπεύει όλες τις τέχνες και διάφορες ειδικότητες, όπως εκτέλεση, διδασκαλία, θεραπεία, σύνθεση, διεύθυνση, έρευνα και σχετικά επαγγέλματα όπως τεχνολογία ήχου, τεχνολογία σκηνής, διεύθυνση παραγωγής και επικοινωνίας, κατασκευαστές οργάνων και άλλα.
Παρουσία των διαφόρων τεχνών αυτών στην εκπαίδευση σε πολλές μορφές ανάλογα με τις προτάσεις των συμμετεχόντων και τα αιτήματα των σχολείων: παραστάσεις, σεμινάρια, εργαστήρια, έρευνα, πειράματα, δημιουργία έργων, εκδρομές, βιώματα ενταγμένα σε κάποια μαθησιακή δραστηριότητα, εισηγήσεις για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς και άλλα πολλά.
Αφετηρία κάθε δράσης ένα σχολείο που αναζητά κάτι/κάποιον συγκεκριμένο και κάνει αίτηση στο πρόγραμμα για εύρεση ανάλογου μέλους/μελών του δικτύου ή από μέλη του δικτύου που αναζητούν σχολεία που θα ήθελαν να συμμετέχουν σε μια συγκεκριμένη πρόταση. Δράσεις σε βάθος χρόνου ή μεμονωμένες, σε ένα σχολείο ή σε σύνολο σχολείων, σε συνεργασία με άλλες δράσεις του προγράμματος ή αυτόνομα.
Μemorabele Μomenten http://www.memorabelemomenten.nl/
(παράδειγμα προγράμματος ένταξης τεχνών στα σχολεία στην Ολλανδία μέλος του οποίου έχω υπάρξει)
· Ανοιχτό σχολείο: τα σχολεία και πανεπιστήμια ως δημόσιοι χώροι μένουν ανοιχτά αφού λήξουν οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες παρέχοντας τις εγκαταστάσεις τους στο κοινό.
Δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες, για παιδιά και ενήλικες σε αυτούς τους χώρους εκτός σχολικών ωρών και στα πλαίσια της δημόσιας εκπαίδευσης υπό τη διαχείριση της κάθε κοινότητας με την υποστήριξη ειδικών μηχανισμών.
Πρόσβαση σε όλους ανεξαιρέτως σε όσα απουσιάζουν από τη δημόσια ζωή επειδή είναι ως επί το πλείστον στον ιδιωτικό τομέα ή για άλλους λόγους: τέχνες, γλώσσες, αθλήματα, παραδοσιακές τέχνες, καλλιέργεια, οικο-κατασκευές, αυτονόμηση όσον αφορά τη στέγαση, την τροφή, την υγεία, τη γέννα, αφρικάνικη μουσική, εικονογράφηση παιδικών βιβλίων, ξυλουργική, αγγειοπλαστική, συμβουλευτικά σεμινάρια για γονείς (τακτικές ατομικές και ομαδικές συναντήσεις), σεμινάρια Μη Βίαιης Επικοινωνίας και Μη Κατευθυντικής Παρέμβασης κτλ.
Συλλογική συνύπαρξη μικρών και μεγάλων σε θέματα σχέσεων , αλληλεπίδρασης και οργάνωσης, δια-ηλικιακά εργαστήρια, δρώμενα, σεμινάρια , παραστάσεις κ.α
Χώρος, χρόνος και υλικά για ατομική ή/και ομαδική μελέτη, εξάσκηση, πρόβες κτλ.
Ένταξη και διάχυση των φιλοσοφιών όλων των παραπάνω μορφών παιδείας στην κοινωνία και στην καθημερινότητα μικρών και μεγάλων.
Επέκταση των δράσεων του προγράμματος ένταξης τεχνών πέραν του σχολείου και στις εξωσχολικές δραστηριότητες και την κοινωνία γενικότερα.
Φιλοξενία για επισκέπτες του σχολείου και της κοινότητας, όπως οι θίασοι, εισηγητές, δάσκαλοι του προγράμματος ένταξης των τεχνών εντός και εκτός σχολείου, ερευνητές, επισκεπτόμενες οικογένειες κτλ.
· Ενεργοποίηση της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ.3 του άρθρου 3 του Ν. 682/1977 για τα ιδιωτικά σχολεία, η οποία ορίζει ότι: «3. Κατ' εξαίρεσιν της διατάξεως της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, επιτρέπεται η ίδρυσις και λειτουργία πειραματικού τύπου ιδιωτικών σχολείων. Η ίδρυσις γίνεται δι' αποφάσεως του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, μετ' αίτησιν του ενδιαφερομένου και σύμφωνον γνώμην του Κ.Ε.Μ.Ε. Δια της αυτής αποφάσεως καθορίζονται το αναλυτικόν και ωρολόγιον πρόγραμμα και αι μέθοδοι διδασκαλίας, τα των τυχόν προσθέτων προσόντων του διδακτικού προσωπικού, ως και παν έτερον θέμα αφορών εις την λειτουργίαν και εποπτείαν των σχολείων τούτων.» Να δοθεί έτσι η δυνατότητα σε ιδιώτες να ιδρύσουν και να λειτουργήσουν σχολεία ευρέων μορφών παιδείας.
Ένα σχολείο είναι ένα μέρος όπου κάποιος μαθαίνει για την ολότητα της ζωής. Η ακαδημαϊκή αριστεία είναι απολύτως απαραίτητη, αλλά ένα σχολείο περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από αυτό. Είναι ένα μέρος όπου τόσο ο δάσκαλος όσο και ο μαθητής διερευνά, όχι μόνο τον εξωτερικό κόσμο, τον κόσμο της γνώσης, αλλά και τη δική τους σκέψη, τη δική τους συμπεριφορά.
J. Krishnamurti
Ενδεικτικά παραδείγματα εναλλακτικής εκπαίδευσης
(υπάρχουν σαφώς κι άλλα πολλά που δεν εμπεριέχονται σε αυτό τον κατάλογο) Εντός Ελλάδας
· Το σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων Φουρφουράς, Ρέθυμνο
http://fourfourastv.blogspot.com/
http://fourfourasweb.wordpress.com/
http://www.schoolsofnatureandcolors.org/
Το δίκτυο των Σχολείων της Φύσης και των Χρωμάτων στην Ελλάδα http://www.enallaktikos.gr/ar4946el_to-dimotiko-toy-foyrfoyra-rethymnoy-stin-pagkosmia-lista-tis-enallaktikis-ekpaideysis.html
· Το Μικρό Δέντρο
http://alliotikosxoleio.espivblogs.net/
· Ο κήπος των παιδιών
https://www.facebook.com/spiresporo?pnref=story
· Παιδαγωγική Κοινότητα «Μπισκούνια»
http://biskounia.blogspot.gr/
· Dorothy Snot
http://www.dorothy-snot.gr/
· 2ο Δημοτικό Σχολείο Νεάπολης Θεσσαλονίκης
http://www.parallaximag.gr/parallax-view/mikra-thaymata-sti-neapoli
· Γενικό Λύκειο Καρέα:
εγχείρημα 2ας Λυκείου «Αντιαυταρχική παιδαγωγική εναλλακτικές μορφές μάθησης και αντισυμβατικά σχολεία» Υπεύθυνη καθηγήτρια Κριπαροπούλου Αντιγόνη blogs.sch.gr/lykkarea/2014/02/01/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BA/
· Ελπιδοκατασκήνωση – αυτο-οργανωμένη διεθνής καλοκαιρινή κατασκήνωση για παιδιά και γονείς που επιθυμούν να έχουν λόγο στην επιλογή του τρόπου μάθησης
https://docs.google.com/…/1rDJyqu1UhRf7cwf1c4fSXBi…/viewform
· Το σχολείο της φύσης
http://www.sxoliotisfysis.gr/
· Αγωγή Όμικρον Ωμέγα
http://omikron-omega.weebly.com/
· 4o Δημοτικό Νέας Σμύρνης
http://4dim-n-smyrn.att.sch.gr/index.htm
· http://grekamag.gr/5410/
· Χανιά Έχει ξεκινήσει ήδη μια προσπάθεια δημιουργίας ενός δημοκρατικού σχολείου από ομάδα 50-60 εκπαιδευτικών προερχόμενων από όλη την Ελλάδα. (Πληροφορίες: Αντώνης Τζαμπαζάκης τηλ.6949215725, exangelus@hotmail.com)
· Ανεξάρτητη Μαθητική Κίνηση
http://anexmk.blogspot.com/
· Φτου! και βγαίνω … εναλλακτική δημιουργική παιδαγωγική ομάδα
http://ftoukaivgainw.wordpress.com/
· Το πρώτο «πράσινο» νηπιαγωγείο στην Ελλάδα
http://www.sofokleousin.gr/archives/111506.html
· http://www.eepf.gr/pe/ecoschools
· Σχολείο για τη μάθηση της ελευθερίας
http://sxoleio12.wordpress.com
· Αυτοοργάνωση στην εκπαίδευση
http://ekpaideysi.espivblogs.net
http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/
· Εκπαίδευση Waldorf Steiner στην Αθήνα
http://www.facebook.com/karydia.gr/info
http://4family.gr/parents/index.php?option=com_resource&controller=article&article=284&category_id=51&Itemid=0
· Σύλλογος Φίλων της Παιδαγωγικής Waldorf, Ελλάδα
http://waldorfhellas.blogspot.gr/
· Μοντεσσοριανά σχολεία
http://www.montessori.gr/
http://www.montessoriani.gr/sxoleio.htm
http://www.elamazi.gr/%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B1/
http://www.parents.gr/forum/showthread.php?t=24749
· Εναλλακτικό Πολιτιστικό Εργαστήρι
http://enalaktikoergastiri.wordpress.com/
· Εκπαιδευτήριο Μαίρης Αργύρη Λαιμού
http://www.argiri-laimou.gr/dimotiko/dimotiko.html
· «Εμείς και ο Κόσμος»
www.nuestromundo.gr
· Πρωτοβουλία για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση.
[email protected]
· Εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι»
www.peliti.gr
· «Παιδιά Εν Δράσει»
www.kidsinaction.com
· Η Ροδιά
http://rodiablog.blogspot.gr/
· Η Καρυδιά
http://karydia.org/Karudia/Home.html
· Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο»
https://skasiarxeio.wordpress.com/
· Πρότυπο Παιδικό Κέντρο Τέχνης & Δημιουργίας "Καλλιτεχνούπολη"
http://www.kallitexnoupoli.gr/
· Φτερό
http://www.ftero.gr
· Παιχνιδαγωγείο
http://www.paixnidagogeio.gr/
· Caravan Project
http://caravanproject.org/
· Ομάδες Facebook και Βlog
Αλλάζουμε τα σχολεία-Αλλάζουμε την παιδεία https://www.facebook.com/groups/791384664229713/
Ελεύθερο Σχολείο Χανίων https://www.facebook.com/freeschoolchania/timeline Ελεύθερο Σχολείο Κέρκυραςhttps://www.facebook.com/freeschoolcorfu
Γονείς εν δράση για την παιδεία https://www.facebook.com/groups/467066946707592/
Ηλιακό Λεωφορείο https://www.facebook.com/iliakoleoforio Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο» https://www.facebook.com/skasiarxeio2014
Βιωματικό μάθημα αυτογνωσίας στα σχολείαhttps://www.facebook.com/mathimaaytognosiasstasxoleia
Εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης https://www.facebook.com/groups/enallekpaidefsi/667302826729487/?notif_t=group_activity
Έλληνες εκπαιδευτικοί σε εγρήγορση οντολογία μιας παιδείας με νόημα. https://www.facebook.com/groups/ELLHN.DASK.EGR.9/
Εναλλακτικές Μορφές Εκπαίδευσης https://www.facebook.com/groups/enallekpaidefsi/
Μοντεσσοριανή Κοινότητα https://www.facebook.com/groups/montessorianikinotita/ https://montessorianikinotita.wordpress.com/about/
Δεν πηγαίνω σχολείο. Ναι, μαθαίνω. https://www.facebook.com/denphgainosxoleio.naimathaino
Τα Σχολεία της Φύσης και των χρωμάτων http://www.schoolsofnatureandcolors.org/
Δίκτυο Κριτικής στην εκπαίδευση https://giaenadiaforetikosxoleio.wordpress.com/
Ελευθεριακά σχολεία http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/
Το Βlog μιας μαμάς https://mamalydia.wordpress.com/
Σύλλογος Φίλων της Παιδαγωγικής Waldorf. http://waldorfhellas.blogspot.gr/
Το Εργαστήρι http://ergastiri-school.gr/
Ελεύαντας http://eleuantas.espivblogs.net/
Εκτός Ελλάδας
· Ο Καθ. José Pacheco, ένας από τους πρωτοπόρους της «Escola da Ponte», ένα δημόσιο σχολείο της Πορτογαλίας, που ακολουθεί τις αρχές της δημοκρατικής εκπαίδευσης από το 1976. Αυτή τη στιγμή ο José Pacheco ζει στη Βραζιλία όπου υποστηρίζει την ανάπτυξη των ελεύθερων σχολείων, όπως το «Projeto Âncora», στο Σάο Πάολο στη Βραζιλία.
“Projeto Âncora”
http://www.projetoancora.org.br/index.php?lang=port
“Escola da Ponte”
http://www.escoladaponte.pt/site/
ολόκληρο το άρθρο http://escola-da-esperanca.org/news/current-news/prof-jose-pachecos-visit-to-odemira/
· Στην Ολλανδία οι οικογένειες έχουν πρόσβαση σε δωρεάν και δημόσια εκπαίδευση από την ηλικία των 4 - 18 ετών με μια ποικιλία από εκπαιδευτικά μοντέλα να διαλέξουν όπως: κλασσικό, Montessori, Steiner, Dalton, Jenaplan και άλλα.
http://www.amsterdam-mamas.nl/stories/this-month/montessori-schooling-dutch-public-system?utm_content=buffer7d90b&utm_medium=social&utm_source=facebook.com&utm_campaign=buffer
http://www.expatica.com/nl/education/schools/Education-in-the-Netherlands_100816.html
Κατάλογος δημοσίων σχολείων Steiner και Montessori στο Amsterdam
http://10000scholen.nl/zoeken?search%5Btype%5D=0&search%5Bprovince%5D=NL-NH&search%5Bcity%5D=amsterdam&search%5Bvision%5D%5B%5D=C&search%5Bvision%5D%5B%5D=D
· Μemorabele Μomenten (παράδειγμα προγράμματος ένταξης τεχνών στα σχολεία, Ολλανδία) http://www.memorabelemomenten.nl/
· Hole in the wall
http://www.hole-in-the-wall.com/
· Sudbury Schools
http://www.sudval.org/
http://en.wikipedia.org/wiki/Sudbury_school
http://sudburyschool.com/articles/sudbury-model-education
· Marlboro College
http://www.marlboro.edu/
· Green School
http://www.greenschool.org/
http://www.greenschool.org/2010/11/18/john-hardys-ted-lecture-now-live/
· Auroville Schools
http://www.auroville.org/categories/52
· Forest schools
http://www.forestschools.com/index.php
· Hadera στο Ισραήλ
http://www.democratics.org.il/site/index.asp?depart_id=125189&lat=en
· The small school
http://www.thesmallschool.org.uk/
· Sands (δημοκρατικό σχολείο) http://www.sands-school.co.uk/
· Krishnamurti Schools
http://www.jkrishnamurti.org/worldwide-information/schools.php
· EUDEC (Ευρωπαϊκή Κοινότητα για μια Δημοκρατική Παιδεία)
www.eudec.org
· R ishi Valley Education Centre
http://www.rishivalley.org/
· Summerhill (το αρχαιότερο σε λειτουργία δημοκρατικό σχολείο)
http://www.summerhillschool.co.uk/
· Mol an Óige Steiner National School
http://steinermolanoigens.org/site/
· http://www.o-klooun.com/anadimosiefseis/to-filandiko-thavma-stin-pedia#.U5hl9k2KBoL
· http://singleparent.gr/paidi/paideia/paidikoi-stathmoi-kat-oikon-tora-kai-stin-ellada/
· http://www.educationrevolution.org/store/findaschool/memberschools/
· Ανοιχτά προγράμματα στο διαδύκτιο
https://www.khanacademy.org/
http://www.openculture.com/freeonlinecourses
http://www.iflscience.com/technology/take-college-and-university-courses-online-completely-free#AGH2qWjR7p2G7XeC.01
Ζωή Βάλερη
mens sana in corpore sano:
νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ
ο ποιητής Ιούνιο Ιουβενάλη (60 – 127 μχ) Η πρακτική που εξασκώ ονομάζεται Ενσώμα και είναι συνδυασμός τεχνικών χορού και κίνησης, σωματικών και θεραπευτικών μεθόδων και πρακτικών επαφής, χειροπρακτικής και μάλαξης. Προκύπτει από μια εικοσαετία εργασίας και έρευνας μέσω του χορού, της κίνησης και της επαφής σε καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό και θεραπευτικό πλαίσιο με ανθρώπους κάθε ηλικίας με και χωρίς παθήσεις. Συνεργάζομαι μεταξύ πολλών άλλων με μουσικούς, ιατρούς, ακροβάτες, ποιητές, παιδαγωγούς, θεραπευτές και σχολεία.
Η τέχνη μου είναι η επέκταση της σωματικής, νοητικής και δημιουργικής δεξιότητας και ευελιξίας, η υποστήριξη και η καλλιέργεια της αισθητικής νοημοσύνης, η εξουσιοδότηση των ενστίκτων και η εξαπόλυση της σοφίας που ενσωματώνουμε. Κάποια από τα αντικείμενα μου είναι η θέση της τέχνης του χορού στο εκπαιδευτικό σύστημα και η επίδραση του αυτοσχεδιασμού στην εξέλιξη του νευρολογικού συστήματος και της κοινωνικής συμπεριφοράς του ατόμου.
Διδάσκω νήπια, παιδιά και εφήβους τα τελευταία 20 χρόνια και είμαι μητέρα. Τα παιδιά μου διδάσκουν έναν ωμό, ασυμβίβαστο σεβασμό προς την ανθρώπινη φύση. Από φιλοσοφική και καλλιτεχνική αναζήτηση έγινε επιτακτική και βασική ανάγκη η εύρεση περιβαλλόντων όπου το σώμα και το μυαλό μπορούν να εξελιχθούν σύμφωνα με τους γνώμονες της φύσης όχι σύμφωνα με τους γνώμονες βιομηχανικών συμφερόντων.
Ακόμα ψάχνω.
Ψάχνω περιβάλλοντα, που μαθαίνουν την τέχνη της ευεξίας πέρα από κοινωνικές απαιτήσεις επιτυχίας. Χωρίς έτοιμες απαντήσεις, επιτρέποντας την εξερεύνηση με οδηγό την περιέργεια, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία, αναγνωρίζοντας ότι η διδασκαλία είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος.
Περιβάλλοντα όπου συμβαίνουν, επιτρέπονται, εκρήξεις κατανόησης και προώθησης της έμπνευσης, όπου η έκπληξη μπροστά στο πόσο απεριόριστη μπορεί να είναι η εξέλιξή μας παραμένει αδιάκοπη.
Με απασχολεί η θέση και η πορεία του νηπίου, του παιδιού, της εφήβου και της νέας στην κοινωνία γενικότερα, δεν με απασχολεί το σχολείο που τελειώνει το μεσημέρι.
Προσωπική συμβολή στην πρόταση:
Ως πιλοτικό πρόγραμμα προτείνω να δουλέψω ομαδικά και ατομικά με παιδιά και ενήλικες σχολείων και της κάθε κοινωνίας που τα στελεχώνει.
Θα συμβάλλω στην επέκταση της σωματικής, νοητικής και δημιουργικής δεξιότητας μικρών, μεσαίων και μεγάλων με ασκήσεις μουσικοκινητικής αγωγής, αυτογνωσίας, συντονισμού, ευκινησίας και ευελιξίας, επαφής, συνεργατικότητας και με βιωματική ανατομία. Στόχος μου είναι επίσης να εμπλουτιστεί η γκάμα παιχνιδιών που τα παιδιά παίζουν στα διαλλείματα καθώς και να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες παθήσεις που εμφανίζουν παιδιά και ενήλικες.
Προτείνω επίσης τη δημιουργία σχολικών ομάδων θεατρικών αλχημειών.
Για αυτές τις ομάδες προτείνω τη σύνθεση έργου ανοιχτής δομής με σκοπό να παρουσιαστεί εντός και εκτός σχολείου, χωριού, πόλης, δήμου, νησιού, χώρας ζωντανά αλλά και στην οθόνη. Προτείνω το έργο και η δημιουργία του να γίνουν ντοκιμαντέρ. Για τη δημιουργία του έργου θα συνεργαστούν μουσικοί, αφηγητές, κινηματογραφιστές και άλλοι.
Το έργο μπορεί να ταξιδέψει και σε άλλα σχολεία και να δοθεί σε άλλους ερμηνευτές/μαθητές. Η φύση των συνθέσεων ανοιχτής δομής ενδείκνυται για τέτοιου είδους μεταφορά και αυτός είναι ο στόχος της συγκεκριμένης πρότασης.
Δεν σταματάμε να παίζουμε επειδή μεγαλώνουμε, μεγαλώνουμε επειδή σταματάμε να παίζουμε.
George Bernard Shaw
παραπάνω πληροφορίες, βιογραφικό και επικοινωνία: www.ensoma.gr, 6987837323, [email protected]
Σύνδεσμοι
Μανιφέστο για την Εξελικτική μάθηση
http://www.manifesto15.org/el/#sign
Δέντρο Ζωής
http://dentrozois.org/
http://einai2030.gr/
Αυτοοργανωμένη παιδική κατασκήνωση
http://katapaidiki.squat.gr/
Δίκτυο Ανταλλαγών Χανίων
http://www.diktyoantallagonxanion.gr
Πληροφορίες: Αντώνης Τζαμπαζάκης τηλ.6949215725, exangelus@hotmail.com
Πρωτοβουλία για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση.
[email protected]
Ανεξάρτητη Μαθητική Κίνηση
http://anexmk.blogspot.com/
Φτου! και βγαίνω … εναλλακτική δημιουργική παιδαγωγική ομάδα
http://ftoukaivgainw.wordpress.com/
Caravan Project
http://caravanproject.org/
Σχολείο για τη μάθηση της ελευθερίας
http://sxoleio12.wordpress.com
Αυτοοργάνωση στην εκπαίδευση
http://ekpaideysi.espivblogs.net
http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/
Green School
http://www.greenschool.org/
http://www.greenschool.org/2010/11/18/john-hardys-ted-lecture-now-live/
David Gribble, Lifelines
http://www.davidgribble.co.uk/
Hole in the wall
http://www.hole-in-the-wall.com/
Forest schools
http://www.forestschools.com/index.php
Archimedes Training Ltd
συγκεκριμένες σελίδες για την υλοποίηση σχολείου του δάσους
http://www.ipetitions.com/petition/alternative_education/
Dorothy Snot
http://www.dorothy-snot.gr/
The small school
http://www.thesmallschool.org.uk/
Sands (δημοκρατικό σχολείο) http://www.sands-school.co.uk/
Krishnamurti Schools
http://www.jkrishnamurti.org/worldwide-information/schools.php
EUDEC (Ευρωπαϊκή Κοινότητα για μια Δημοκρατική Παιδεία)
www.eudec.org
Εscola da esperanca
http://www.escola-da-esperanca.org/
“Escola da Ponte”
http://www.escoladaponte.pt/site/
RISHI VALLEY EDUCATION CENTRE
http://www.rishivalley.org/
www.sirkenrobinson.com/
www.learningwithoutfrontiers.com
«Το σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων» Φουρφουράς, Ρέθυμνο
http://fourfourastv.blogspot.com/
http://fourfourasweb.wordpress.com/
http://www.schoolsofnatureandcolors.org/ (Το δίκτυο των Σχολείων της Φύσης και των Χρωμάτων στην Ελλάδα)
“Projeto Âncora”
http://www.projetoancora.org.br/index.php?lang=port
Εκπαίδευση Waldorf Steiner στην Αθήνα
http://www.facebook.com/karydia.gr/info
http://4family.gr/parents/index.php?option=com_resource&controller=article&article=284&category_id=51&Itemid=0
Σύλλογος Φίλων της Παιδαγωγικής Waldorf, Ελλάδα
http://waldorfhellas.blogspot.gr/
Μοντεσσοριανά σχολεία
http://www.montessori.gr/
http://www.montessoriani.gr/sxoleio.htm
http://www.elamazi.gr/%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B1/
http://www.parents.gr/forum/showthread.php?t=24749
Ελευθεριακό σχολείο Paideia στην Μέριδα στην Ισπανία και τεύχη για ελευθεριακή παιδεία
http://www.synapeiro.gr/gr/index.php?option=com_content&task=view&id=27&Itemid=42
http://www.anarxeio.gr/contents/view/gia-to-eley8eriako-sxoleio-paideia-sthn-merida-
Παιδαγωγική Κοινότητα «Μπισκούνια»
http://biskounia.blogspot.gr/
Sudbury Schools
http://www.sudval.org/
http://en.wikipedia.org/wiki/Sudbury_school
http://sudburyschool.com/articles/sudbury-model-education
Marlboro College
http://www.marlboro.edu/
Εκπαιδευτήριο Μαίρης Αργύρη Λαιμού
http://www.argiri-laimou.gr/dimotiko/dimotiko.html
Kunskapsskolan
http://en.wikipedia.org/wiki/Kunskapsskolan
Dartington College of Arts http://en.wikipedia.org/wiki/Dartington_College_of_Arts
Millfield School
http://www.millfieldschool.com/index.htm
To Εργαστήρι
http://ergastiri-school.gr/
Forest School courses at Bridgwater College www.bridgwater.ac.uk/forestschool
Summerhill School
http://www.summerhillschool.co.uk/
The Open School
http://www.openschooloc.com/
Ελευθεριακό Παιδικό Στέκι El paso
http://el-paso-thessaloniki.blogspot.com/
Little Red School House
http://en.wikipedia.org/wiki/Little_Red_School_House
Το Ελπιδοχώρι
http://www.elpidohori.gr/index.php/home/orama.html
Mol an Óige Steiner National School
http://steinermolanoigens.org/site/
«Εμείς και ο Κόσμος»
www.nuestromundo.gr
Εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι»
www.peliti.gr
«Παιδιά Εν Δράσει»
www.kidsinaction.com
AERO education revolution http://www.educationrevolution.org/store/about/
Μη Βίαιη Επικοινωνία www.non-violence.gr
Πανελλήνιος Σύλλογος Παρεμβαίνουσας Μη Κατευθυντικότητας https://ndigreece.wordpress.com/
http://allandallequals1.blogspot.com
www.my-learning.gr
Global Soma Youth Association
http://globalsoma.com
Μemorabele Μomenten (παράδειγμα προγράμματος ένταξης τεχνών στα σχολεία, Ολλανδία) http://www.memorabelemomenten.nl/
The Bread and Puppet Theater http://breadandpuppet.org/
Mικρή Πυξίδα
http://issuu.com/ngo_support_centre/docs/compasito?e=5643231/2649405#222222
Ομάδες Facebook και Βlog
Αλλάζουμε τα σχολεία-Αλλάζουμε την παιδεία https://www.facebook.com/groups/791384664229713/
Ελεύθερο Σχολείο Χανίων https://www.facebook.com/freeschoolchania/timeline Ελεύθερο Σχολείο Κέρκυραςhttps://www.facebook.com/freeschoolcorfu
Γονείς εν δράση για την παιδεία https://www.facebook.com/groups/467066946707592/
Ηλιακό Λεωφορείο https://www.facebook.com/iliakoleoforio Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο» https://www.facebook.com/skasiarxeio2014
Βιωματικό μάθημα αυτογνωσίας στα σχολείαhttps://www.facebook.com/mathimaaytognosiasstasxoleia
Έλληνες εκπαιδευτικοί σε εγρήγορση οντολογία μιας παιδείας με νόημα. https://www.facebook.com/groups/ELLHN.DASK.EGR.9/
Εναλλακτικές Μορφές Εκπαίδευσης https://www.facebook.com/groups/enallekpaidefsi/
Μοντεσσοριανή Κοινότητα https://www.facebook.com/groups/montessorianikinotita/ https://montessorianikinotita.wordpress.com/about/
Δεν πηγαίνω σχολείο. Ναι, μαθαίνω. https://www.facebook.com/denphgainosxoleio.naimathaino
Τα Σχολεία της Φύσης και των χρωμάτων http://www.schoolsofnatureandcolors.org/
Δίκτυο Κριτικής στην εκπαίδευση https://giaenadiaforetikosxoleio.wordpress.com/
Ελευθεριακά σχολεία http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/
Το Βlog μιας μαμάς https://mamalydia.wordpress.com/
Σύλλογος Φίλων της Παιδαγωγικής Waldorf. http://waldorfhellas.blogspot.gr/
Το Εργαστήρι http://ergastiri-school.gr/
Ελεύαντας http://eleuantas.espivblogs.net/
Ενδεικτική Videoγραφία
http://www.collective-evolution.com/2014/01/07/this-is-what-happens-when-a-kid-leaves-traditional-education/
TEDxThessaloniki – Άγγελος Πατσιάς - Breaking the walls between school and society
http://www.youtube.com/watch?v=xsf2AQ9Oq9U&feature=player_embedded
Φουρφουράς ΤV https://www.youtube.com/user/SchoolSciencetv
Ταινία ενός μαθητή του Sands στην οποία παρουσιάζει το σχολείο του http://vimeo.com/69974810
Ken Robinson:
Do schools kill creativity?
http://youtu.be/iG9CE55wbtY
Can Creativity Be Taught?
https://www.youtube.com/watch?v=vlBpDggX3iE
Αλλαγή των εκπαιδευτικών προτύπων - DOC TV
http://www.youtube.com/watch?v=MukR5xt3s6w
Noam Chomsky: The purpose of education
http://blip.tv/learning-without-frontiers/noam-chomsky-the-purpose-of-education-5925460
Espacio de los niños Buda - Educación Viva
https://www.youtube.com/watch?v=jXJZqXCl6BA
Ντοκιμαντέρ για την "Ανοιχτή Μάθηση"
ελληνικά: http://youtu.be/wJ-qASiU2GM
αγγλικά: http://youtu.be/Ha8Ug8eS5AQ
και γερμανικά: http://youtu.be/YseNySwDUcg Γιώργος Τσιτσιρίγκος “Τα δώρα της μη βίαιης επικοινωνίας” https://www.youtube.com/watch?v=ghX4yHTUR3A
Πώς αναπτύσσεται η παιδική ευφυΐα μέσα από τη μοντεσσοριανή εκπαίδευση http://www.enallaktikos.gr/ar5292el_pws-anaptyssetai-i-paidiki-eyfyia-mesa-apo-ti-montessoriani-ekpaideysi-vinteo.html#.U4cRGM64SMV.facebook
Sugata Mitra: Aυτο-οργανωμένα Περιβάλλοντα Μάθησης (SOLE)
http://www.ted.com/talks/sugata_mitra_build_a_school_in_the_cloud?language=en
Ike West first video: Baby, Kids & Family: How to Make Change Easy
http://www.youtube.com/watch?v=SMw-RS5LtDQ
Green School-John Hardy
http://www.greenschool.org/2010/11/18/john-hardys-ted-lecture-now-live/
The Gift of Learning
http://youtu.be/0MDSYxFpqxs
The Forbidden Education subtitled English (Movie HD) - La Educación Prohibida
http://www.youtube.com/watch?v=ByO41gE3dPQ
La Educación Prohibida - Película Completa HD http://www.youtube.com/watch?v=1Y9OqSJKCc&feature=player_embedded#!
«Η Απαγορευμένη Εκπαίδευση» με Ελληνικούς υπότιτλους https://www.youtube.com/watch?v=6RNRRqybUpE&feature=kp
Δίχως Καβάτζα - Ελεύθερα σχολεία, ελευθεριακή παιδεία https://vimeo.com/87121552
Peaceful Touch for Children
http://www.youtube.com/watch?v=WH-TKPQFL8c
What if money was no object?
http://www.youtube.com/watch?v=siu6JYqOZ0g
Rita Pierson: Every kid needs a champion http://www.ted.com/talks/rita_pierson_every_kid_needs_a_champion
Ενδεικτική Αρθρογραφία
Τα δημοκρατικά σχολεία και η προοπτική τους στην Ελλάδα. Δημήτρης Λάγιος
http://democraticschoolsgr.blogspot.gr/2015/03/blog-post.html?spref=fb
Η με αριθ. 21072α/Γ2/13-03-2003 Υ.Α (303ΦΕΚ, τ.Β’), Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ) και Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (Α.Π.Σ) Δημοτικού – Γυμνασίου
Μελέτη για τις αποκλίνουσες συμπεριφορές και διαχείριση κρίσεων στο σχολείο (αριθ. πρωτ. 647/02-10-2006)Οργανισμός Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών – ΟΕΠΕΚ και Τμήμα Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής του Παν/μιου Μακεδονίας
The Green School Handbook, Green School Indonesia
SOMA SOPHIA and INVISIBLE GROUND - SOMA SOPHIA: BODY WISDOM
Culture, Creativity, & Psychic Energy, By Iona Miller, 10-2005
H Χαρά της Μάθησης, άρθρο Κ.Μπακιρτζή http://www.kbakirtzis.gr/index.php/ndi/2012-10-18-17-21-46/2008
Μανιφέστο για την Εξελικτική μάθηση http://www.manifesto15.org/el/#sign
Πρακτικά του 4ου Συνεδρίου για την Κριτική Εκπαίδευση http://www.scribd.com/doc/257788379/%CE%A0%CF%81%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CF%85-4%CE%BF%CF%85-%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%B4%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%9A%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%95%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Σύγχρονη παιδαγωγική βιβλιοθήκη "Η ιδεολογία της εκπαίδευσης και η μάθηση της ελευθερίας" σειρά εκπαίδευση και κοινωνία, εκδόσεις Καστανιώτη
Πέτρου Χαραβιτσίδη Χτίζοντας ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο
Βεντάντα Ασπιώτη Ο αληθινός Δάσκαλος, ο γονιός και ο σύνδεσμος με το παιδί – Αλλάζουμε το μέλλον
Erik Erikson Childhood and Society
Κώστας Χρυσαφίδης Βιωματική – επικοινωνιακή διδασκαλία
John Holt 1923-1985 Κίνημα για homeschool Homeschooling, δικαιώματα των νέων/ παιδιών How children learn(1967), how children fail(1964)
Escape from Childhood(1974)
Teach your own (1981).
Paul Goodman 1911-1972 Επίδραση στα φοιτητικά κινήματα (δεκαετία 60) Gestalt, bisexuality, left activist Growing Up Absurd(1960)
Frederick Mayer 1921-2006 Center for the Study of Democratic Institutions-μέλος Παγκόσμιος ουμανισμός, εκπαίδευση και ουμανισμός, bahai History of the Educational Thought(1960)
George Dennison 1925-1987 Δημιουργία του σχολείου First Street School Συγγραφέας, δάσκαλος, gestalt με τον Goodman The Lives of Children
Ivan Illich 1926-2002 Δημιουργία του Intercultural Documentation Center) στο Cuernavaca Μεξικό- κίνημα αποσχολειοποίησης Φιλόσοφος, αναρχικός κοινωνικός κριτικός Deschooling Society (1971)
Leo Tolstoy 1828 -1910 Σχολείο στη Yasnaya Polyana Ρώσος συγγραφές - φιλόσοφος - as ειρηνιστής Χριστιανός αναρχικός και εκπαιδευτικός ρεφορμιστής
Francisco Ferrer 1859-1909 Δημιουργία σχολείου La escuela moderna Ελεύθερος διανοητής, The Origins and Ideals of the Modern School
Emma Goldman 1869-1940 αναρχική "The Child and Its Enemies." Mother Earth. v.1 (April 1906). pp. 7-14.
Max Stirner 1806-1856 The false principle of our education
Paulo Freire 1921-1997 educator Η παιδαγωγική των καταπιεσμένων - (Κέδρος), pedagogy of freedom
«Δέκα Επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν» εκδ. Επίκεντρο, Αθήνα, 2006
A.S. Neil 1883-1973 Summerhill Progressive educator Authority and freedom in the school, Σάμερχιλ το ελεύθερο σχολείο, Ελευθερία όχι αναρχία
Vera Schmidt 1889-1937 Δημιουργία σχολείου Detski Dom στη Ρωσία(ψυχαναλυτική προσέγγιση) Educationist, ψυχανάλυση
Johann Heinrich Pestalozzi
Αμερικανοί transcendentalists: Amos Bronson Alcott, Ralph Waldo Emerson και Henry David Thoreau; . Ιδρυτές της μοντέρνας παιδαγωγικής: John Dewey και Francis Parker;
Maria Montessori
Rudolf Steiner